کاشت مو یک تکنیک نسبتا ایمن برای رفع طاسی یا آلوپسی در خانم‌ها و آقایان است. اما مانند هر فرایند پزشکی دیگری ممکن است با خطرات و عوارض جانبی همراه باشد. به همین دلیل آگاهی از عوارض کاشت مو می‌تواند به شما کمک کند آگاهانه‌تر تصمیم به انجام این کار بگیرید. برخی عوارض کاشت مو مانند خارش، ریزش مو، پوسته پوسته شدن و درد، عمومی و موقتی هستند اما برخی عوارض مانند اسکار هیپرتروفیک، نکروز، ایجاد کلوئید، سکسکه و عفونت از مشکلات نادری هستند که ممکن است بعد از کاشت مو ایجاد شوند. همچنین در نظر داشته باشید که برخی مشکلات مانند پارگی مویرگ‌ها و خونریزی ممکن است حین کاشت مو ایجاد شوند و مشکلاتی مانند ایجاد کیست مویی بعد از کاشت مو بروز کنند. بیشتر عوارض کاشت مو قابل‌پیشگیری هستند و در صورت استفاده از روش صحیح جراحی و رعایت دستورات مراقبتی، احتمال بروز آن‌ها کاهش می‌یابد.
عوارض شایع کاشت مو
علت اصلی بروز عوارض بعد از کاشت مو به دلیل رعایت نکردن نکات لازم توسط پزشک و متقاضی است؛ بنابراین در انتخاب پزشک و کلینیک خود دقت کنید. با انتخاب پزشک مجرب و رعایت مراقبت‌های لازم قبل و بعد از کاشت مو احتمال بروز این عوارض به حداقل خواهد رسید.
در ادامه این عوارض را دقیق‌تر بررسی خواهیم کرد؛ ابتدا عوارض بسیار شایع معرفی و در ادامه به عوارض نادر خواهیم پرداخت. احتمال بروز برخی عوارض بعد از کاشت مو نسبت به بقیه بیشتر است و علت آن نیز واکنش‌های طبیعی بدن برای بهبودی است؛ این عوارض عبارت‌اند از:
درد
برای برداشتن و کاشتن گرافت‌های مو از ناحیه اهداکننده در ناحیه گیرنده باید برش‌هایی روی پوست سر ایجاد شوند؛ بنابراین طبیعی است که درد و ناراحتی خفیف و موقتی بعد از کاشت مو ایجاد شوند. شدت درد در کاشت مو با روش FUT (پیوند واحد فولیکولی) معمولا بیشتر است، زیرا به اعصاب محیطی هنگام برداشت نواری فولیکول‌ها آسیب می‌رسد. اگر درد خیلی زیاد و غیرقابل تحمل باشد باید به پزشک مراجعه کرد.
علت
علت اصلی ایجاد درد بعد از کاشت مو، آسیب به اعصاب پوست است. اعصاب حسی سرتاسر پوست را پوشش می‌دهند تا هنگام آسیب به پوست سیگنال درد را به مغز بفرستند. این کار کمک می‌کند از آسیب‌های ناخواسته و یا اجتناب‌ناپذیر جلوگیری شود. وقتی برای برداشتن گرافت‌ها پوست برش می‌خورد به اعصاب آسیب رسیده و سیگنال درد به مغز فرستاده می‌شود.
پیشگیری
چون برش لازمه استخراج و کاشت گرافت‌های مو است نمیتواند از درد ایجاد شده بعد از کاشت مو پیشگیری کرد. اما می‌توان با استفاده از تکنیک‌های جدید، برش‌ها و آسیب کمتری حین استخراج و کاشت ایجاد کرد و در نتیجه درد را کاهش داد. تکنیک‌های جدید با کاهش آسیب و ایجاد التهاب حین استخراج و کاشت فولیکول، منجر به کاهش درد بعد از کاشت مو میشوند.
درمان
برای کنترل و درمان درد می‌توان از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و مسکن‌هایی مانند استامینوفن و ایبوپروفن استفاده کرد. همچنین کمپرس سرد یکی از ساده‌ترین کارها برای کنترل درد در خانه است. برخی از پزشکان توصیه می‌کنند ماساژ خیلی آرام ناحیه اهداکننده به کاهش درد و افزایش گردش خون کمک شایانی می‌کند. اما نباید ناحیه گیرنده به هیچ وجه لمس یا ماساژ داده شود زیرا ممکن است گرافت‌ها جابه‌جا و یا کنده شوند.
تورم
مطالعات نشان می‌دهند که تورم کاشت مو یکی از شایع‌ترین عوارض جانبی این روش است، به طوری که تقریباً ۴۲٪ از بیماران دچار عوارض تورم پس از کاشت مو میشوند (منبع). تورم می‌تواند به دلیل بیهوشی و تروما در طول کاشت مو ایجاد شود. میانگین احتمال بروز تورم بعد از کاشت مو از ۴۰ تا ۵۰ درصد متغیر است. اگر تورم شدید و غیرقابل تحمل باشد باید به پزشک مراجعه شود.
علت
تورم اغلب به دلیل تجمع مایع در داخل یا اطراف سلول‌ها و بافت بدن ایجاد می‌شود (منبع). پزشکان برای کاهش درد حین کاشت مو از تزریق بی‌حس کننده موضعی استفاده می‌کنند. به دلیل اینکه این ماده بیهوشی پس از کاشت مو از بدن تخلیه می‌شود بنابراین می‌تواند منجر به تورم در اطراف پیشانی و صورت شود. برش‌های ایجاد شده حین استخراج و کاشت گرافت‌های مو موجب بروز التهاب خواهند شد. این التهاب باعث تورم و سفت شدن بافت پوست سر می‌شود. گاهی اوقات، مایع ادماتوز به داخل بافت‌های اطراف چشم حرکت می‌کند و باعث اکیموز (خون مردگی) و تورم دور چشم می‌شود. در برخی موارد این تورم به حدی شدید است که بیمار نمیتواند چشمان خود را باز کند. عواملی مانند شلی پوست، سن بیمار و طول عمل نیز می‌توانند بر میزان تورم تاثیر بگذارند.
پیشگیری
استروئیدها موثرترین راه برای پیشگیری از عوارض تورم بعد از کاشت مو هستند که این داروها را می‌توان در حین، قبل و یا بعد از کاشت مو مصرف کرد. تحقیقات نشان می دهد که استروئیدهایی مانند پردنیزولون، متیل پردنیزولون و تریامسینولون می‌توانند از تورم کاشت مو جلوگیری کرده و آن را کاهش دهند (منبع).
درمان
کمپرس سرد و داروهای غیراستروئیدی یا استروئیدی طبق تجویز پزشک می‌توانند به کاهش تورم بعد از کاشت مو کمک کنند. مثلا داروی ضدالتهابی مانند دگزامتازون اگر بعد از کاشت مو به صورت قرص یا آمپول مصرف شود می‌تواند به کاهش تورم کمک کند و آن را کاملا از بین ببرد. استروئیدها را می‌توان قبل و بعد از عمل به صورت قرص مصرف کرد؛ آن‌ها همچنین می‌توانند تزریق شوند یا با بی‌حسی موضعی ترکیب شوند. سایر روش‌های پیشگیری از تورم عبارتند از:
- بستن پیشانی بند یا نوار در اطراف پیشانی: این می‌تواند از نفوذ بیش از حد مایعات به بافت اطراف چشم و گونه جلوگیری کند.
- استفاده از کیسه یخ: کمپرس سرد باعث تنگ شدن عروق خونی گشاد شده و کاهش التهاب و تورم می‌شود.
- بالا بردن سر هنگام خواب: این کار باعث می‌شود مایع اضافی تخلیه شود و روند تخلیه را تسریع کند تا تورم کاهش یابد. بهتر است هنگام خواب سر با بدن زاویه ۴۵ درجه داشته باشد.
- عدم مصرف ایبوپروفن: ایبوپروفن و سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی می‌توانند باعث حفظ آب و افزایش تورم در اطراف پیشانی شوند؛ بنابراین به جای آن از استامینوفن برای کنترل درد استفاده کنید.
این روش‌ها معمولاً کمتر از استروئیدها مؤثر هستند، اما ممکن است علائم را برای برخی از بیماران بهبود بخشند.
عدم تقارن
تقارن بیش از حد خط جلوی مو ممکن است موجب مصنوعی به نظر رسیدن چهره شود، اما در عین حال خط مو نباید خیلی زیاد و بیش از حد نامتقارن باشد. برنامه‌ریزی دقیق و علامت‌گذاری ناحیه قسمت گیرنده، احتمال بروز عدم تقارن را به حداقل می‌رساند.
علت
علل اصلی عدم تقارن عبارتند از: طراحی خط جلوی موی کاذب نادرست، اختلاف تراکم بین سمت راست و چپ و نامتقارن بودن اسکلت سر. به همین دلیل توصیه می‌شود پزشک از روبرو، داخل آینه و فاصله دو متری این خط را بررسی کند تا بتواند به بهترین شکل آن را طراحی کند.
پیشگیری
مهم‌ترین علت عدم تقارن بعد از کاشت مو مهارت پزشک است؛ به همین دلیل مراجعه به پزشک حاذق و باتجربه می‌تواند از بروز این مشکل پیشگیری کند.
درمان
تنها راه درمان عدم تقارن کاشت مو، بازتعریف خطر جلوی مو است. به عبارتی شما باید دوباره کاشت مو را به صورت جزئی تکرار کنید تا با ایجاد خط رویشی متقارن این ظاهر نامطلوب را درمان کنید.
خونریزی
پس از کاشت مو ممکن است در اطراف بخیه‌های ناحیه اهداکننده خونریزی خفیفی رخ دهد. خونریزی در ناحیه‌ای که فولیکول‌ها در آن کاشته شده‌اند در روز کاشت مو طبیعی است. اما روز بعد از کاشت مو نباید خونریزی داشته باشید. اگر چنین شد، ممکن است فولیکول مو کاشته شده را از جای خود خارج کرده یا برداشته باشید. احتمال اینکه خونریزی بعد از کاشت مو قطع نشود خیلی کم است، اما اگر چنین شد باید به پزشک مراجعه شود.
علت
خونریزی حین عمل به دلیل برش دادن نواحی استخراج و کاشت مو بروز می‌کند. خونریزی بعد از کاشت مو معمولاً در نتیجه ضربه ناخواسته به پوست سر است که باعث آسیب به گرافت‌ها می‌شود.
پیشگیری
یکی از دلایل شدت یافتن خونریزی بعد از کاشت مو مصرف داروهای رقیق کننده خون است. یکی از اولین کارهایی که باید برای پیشگیری از عوارض خونریزی بعد از کاشت مو انجام شود، قطع مصرف رقیق کننده‌های خون مانند آسپرین حدود ۱۰ روز قبل از کاشت مو است. این کار کمک می‌کند انعقاد خون را به حد طبیعی برسد و تا حد زیادی از خونریزی جلوگیری شود.
درمان
هنگامی که خونریزی رخ می‌دهد، اولین کاری که باید انجام دهید این است که روند خونریزی را کنترل کنید. اگرچه خونریزی خفیف قابل قبول است، اما در صورت وجود پوسته شدید و لخته شدن خون هرگز نباید با ناخن یا چیز دیگری این لخته را جدا کنید. برای کنترل خونریزی سر خود را بالا نگه دارید و گاز استریل روی آن ناحیه قرار دهید. به منظور کنترل خونریزی تا ۱۰ دقیقه با کف دست خود گاز استریل را به ناحیه‌ای که خونریزی دارد کمی فشار دهید اما مالش ندهید زیرا مالش ممکن است موجب درآمدن فولیکول‌های کاشته شده شود.
جای زخم
حتی با روش‌های مدرن کاشت مو، ایجاد جای زخم پس از کاشت مو اجتناب‌ناپذیر است. حین کاشت مو، فولیکول‌ها از ناحیه اهداکننده در پشت و کناره‌های سر استخراج میشوند. در نتیجه، زخم های کوچکی با قطر کمتر از یک میلی‌متر در ناحیه اهداکننده وجود خواهد داشت. هنگامی که موها رشد می‌کنند، این جای زخم پنهان می‌شود.
علت
هر زمان که پوست انسان بریده می‌شود، با کمک فرایندی به نام فیبروز و جوش خوردن پوست از خونریزی جلوگیری می‌شود. برش‌های اطراف ناحیه کاشته شده بسیار ریز هستند و به سختی دیده میشوند. اما ممکن است باتوجه به تکنیک کاشت مو در ناحیه استخراج فولیکول کمی جای زخم دیده شود. میزان اسکار در این ناحیه به عوامل مختلفی بستگی دارد:
- توانایی بهبودی بدن فرد
- مهارت جراح در انجام کاشت مو
- تکنیک مورد استفاده استخراج فولیکول‌ها
در روش FUT یک اسکار خطی ظریف، و در روش FUE تعداد زیادی اسکار نقطه‌ای کوچک باقی می‌مانند. اگر کلینیکی ادعا کند کاشت مو را بدون اسکار انجام می‌دهد، بدون شک فریب تبلیغاتی بیش نیست. نمی‌توان پوست انسان را بدون بر جای گذاشتن جای زخم برش داد، اما می‌توان با کمک تکنیک‌ها و تجهیزات خاص مقدار اسکار زخم را به حداقل رساند.
پیشگیری
پیشگیری از ایجاد اسکار کاشت مو امکان‌پذیر نیست. اما مراجعه به پزشک حاذق، استفاده از تکنیک‌ها و تجهیزات به روز و همچنین رعایت مراقبت‌های بعدی می‌تواند میزان مشخص شدن اسکار بعد از کاشت مو را کاهش دهد. بنابراین اگرچه ایجاد اسکار از عوارض اجتناب‌ناپذیر کاشت مو است، اما می‌توان آن را تا حد زیادی کم کرد.
درمان
در برخی مواقع استفاده از کرم‌های ترمیم کننده موضعی یا لیزر PDL می‌تواند اسکار ناشی از کاشت مو را پنهان کند. البته بیشتر پزشکان توصیه می‌کنند به جای تحریک کردن پوست و ایجاد آسیب، سعی کنید با بلند نگه‌داشتن موها اسکارهای ناشی از کاشت مو را پنهان کنید.
فولیکولیت
فولیکولیت اصطلاحی است که برای معرفی جوش‌های چرکی بعد از کاشت مو استفاده می‌شود. مطالعات نشان می‌دهند که فولیکولیت از عوارض کاشت مو است و ممکن است در ۱٪ از بیماران رخ دهد (منبع). بنابراین، اگرچه نسبتاً نادر است، اما اگر کاشت مو انجام داده‌اید یا در حال بررسی آن هستید، باید علائم و نشانه‌های این بیماری را بشناسید. شایع‌ترین علائم فولیکولیت پس از کاشت مو عبارتند از:
- جوش اطراف فولیکول‌های کاشته شده
- پوسته‌های زرد کوچک در نواحی استخراج و کاشت
- خارش، التهاب یا سوزش شدید پوست
- پوست دردناک یا حساس در نواحی استخراج و کاشت
در موارد شدیدتر، ممکن است تاول‌های پر از چرک را نیز مشاهده کنید که پوسته‌ریزی دارند.
علت
التهاب فولیکول مو هنگام مواجهه با عفونت، آسیب فیزیکی یا مواد شیمیایی منجر به بروز فولیکولیت می‌شود. میزان بروز فولیکولیت پس از کاشت مو از ۱.۱ تا ۲۰ درصد متغیر است و شدت آن از التهاب خفیف و سطحی همراه با اریتم خفیف و جوش‌های پراکنده متغیر است (منبع). عفونت می‌تواند در ناحیه گیرنده یا اهدا کننده رخ دهد. علل اصلی فولیکولیت پس از کاشت مو عبارت‌اند از:
- بهداشت و مراقبت‌های بعدی ضعیف
- شرایط پوستی قبلی مانند داشتن آکنه
- جدا شدن نامناسب گرافت‌های مو
- جایگذاری نامناسب موهای کاشته شده
برخی دلایل به میزان مراقبت شما بعد از کاشت مربوط می‌شود، در حالی که برخی دیگر به مهارت تیم جراحی بستگی دارد. به همین دلیل انتخاب بهترین جراح کاشت مو با توجه به نوع مو بسیار مهم است. همچنین برخی از عوامل ژنتیکی و مرتبط با سن وجود دارد که می‌تواند احتمال بروز عوارض فولیکولیت بعد از کاشت مو را افزایش دهد، مانند:
- موهای بسیار مجعد
- موی بسیار ضخیم
- کاشت مو در سنین جوانی
پیشگیری
دو راه کلیدی برای پیشگیری از فولیکولیت پس از کاشت مو وجود دارد:
- انتخاب یک جراح کاشت مو ماهر و با تجربه
- رعایت مراقبت‌های پس از کاشت مو
برخی از پزشکان پس از کاشت مو آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کنند تا از عفونت کاشت مو که می‌تواند منجر به فولیکولیت شود پیشگیری شود. بدین منظور حتما داروهای تجویز شده را طبق دستور تا انتها مصرف کنید تا درگیر عوارض فولیکولیت بعد از کاشت مو نشوید.
درمان
موارد خفیف فولیکولیت اغلب خودبه‌خود بدون درمان برطرف میشوند. درمان فولیکولیت به علت اصلی آن بستگی دارد. اگر فولیکولیت خفیف ۲ تا ۳ ماه پس از کاشت مو شروع شود، احتمالا علت آن رشد مو است. درمان های فولیکولیت پس از کاشت مو عبارتند از:
- کمپرس گرم: نگه داشتن یک پارچه گرم روی ناحیه آسیب دیده می‌تواند تحریک را کاهش دهد و باعث تخلیه جوش شود.
- آنتی‌بیوتیک‌های موضعی و یا سیستمیک: آنتی‌بیوتیک‌ها به مبارزه با عفونت باکتریایی، که اغلب علت اصلی فولیکولیت است، کمک می‌کنند. شما می‌توانید با تجویز پزشک از پمادی مانند موپیروسین برای درمان فولیکولیت استفاده کنید.
- شامپو ضد باکتری: استفاده از شامپوهای تخصصی ناحیه را تمیز کرده و به جلوگیری از ورود باکتری‌ها به برش‌ها کمک می‌کنند.
- آنتی‌هیستامین‌ها: اگر فولیکولیت شما خارش دارد، آنتی‌هیستامین‌ها می‌توانند به تسکین هرگونه تحریک کمک کنند.
خارش
احتمال بروز خارش بعد از کاشت مو نیز جزو عوارض رایج این فرایند است. در نظر داشته باشید که خارش به ندرت مشکل‌ساز می‌شود و معمولا در عرض چند روز برطرف می‌شود. شایان ذکر است خارش معمولا ۴ الی ۵ روز پس از کاشت شروع شود و تا یک ماه ادامه می‌یابد.
علت
علت ایجاد خارش می‌تواند التهاب ایجاد شده حین بهبودی یا خشک شدن پوست سر رخ دهد. در پاسخ به ترمیم بافت، پوست سر هیستامین‌هایی را آزاد می کند که می‌تواند باعث ایجاد حس خارش شود. البته در برخی موارد خارش بعد از کاشت مو به دلیل عفونت (مانند درماتیت)، واکنش آلرژیک به محصولات موضعی و یا یک بیماری پوستی (مانند پسوریازیس) رخ می‌دهد.
پیشگیری
برای پیشگیری از خارش بعد از کاشت مو باید از تحریک شدن پوست سر جلوگیری کنید. نور آفتاب، فشار فیزیکی، جنس بالشت، محصولات شوینده و بهداشتی ممکن است موجب بروز خارش شوند. بنابراین برای پیشگیری از این عوارض حتما مراقبت‌های بعد از کاشت مو را رعایت کنید.
درمان
حمام کردن مرتب، استفاده از شامپوهای بدون عطر، مصرف قرص آنتی‌هیستامین و اسپری محلول‌های استروئیدی به پوست سر می‌تواند به بهبودی سریع‌تر این مشکل کمک کنند. سایر کارهایی که می‌توانید برای کاهش عوارض خارش بعد از کاشت مو انجام دهید عبارتند از:
- از آفتاب دوری کنید، زیرا سوختگی ممکن است خارش را بدتر کند.
- از کلاه یا پوشاندن سر اجتناب کنید، زیرا برخی پارچه‌ها ممکن است باعث تحریک بیشتر شوند.
- از موقعیت هایی که ممکن است باعث تعریق شما شود اجتناب کنید، زیرا عرق می‌تواند باعث تحریک و خارش شود.
پوسته‌پوسته شدن
پوسته‌پوسته شدن در نواحی کاشت مو از عوارض رایج و طبیعی است که به طور متوسط پس از ۷ الی ۱۰ روز برطرف می‌شود. معمولا این پوسته‌ها بر میزان موفقیت کاشت مو یا روند بهبود تأثیر نمی‌گذارند. شما نباید پوسته‌ها را جدا کنید. زیرا برداشتن پوسته‌ها این خطر را دارد که ناخواسته گرافت‌های کاشته شده را بیرون بکنید.
علت
پوسته‌ها به دلیل خون خشک و ترشح مایع ناشی از برش‌های کاشت مو در اطراف موهای کاشته شده ظاهر میشوند. همچنین وقتی بافت پوست برش خورده التیام می‌یابد ممکن است با پوسته‌ریزی همراه شود. دلایل مختلفی وجود دارند که باعث میشوند افراد پس از کاشت مو دچار عوارض پوسته‌پوسته شدن سر شوند، مانند:
- تروما جراحی: جراحی کاشت مو می‌تواند باعث خشکی پوست و شوره سر شود. این به دلیل ترومای اجتناب ناپذیری است که پوست سر به دلیل استخراج گرافت، برش و کاشت گرافت‌ها متحمل می‌شود.
- تکنیک نامناسب: یکی دیگر از دلایل پوسته‌پوسته می‌تواند استفاده از تکنیک نادرست کاشت مو باشد. به خاطر داشته باشید که وقتی گرافت‌های مو استخراج میشوند، غدد چربی آن‌ها دست نخورده باقی می‌مانند. اما اگر در هنگام استخراج، این غدد روی این گرافت‌ها آسیب ببینند، خشکی بیشتری را تجربه خواهید کرد.
- استرس: جراحی می‌تواند باعث استرس شود. بسیاری از افراد پس از جراحی نیز همچنان استرس دارند زیرا نگران نتیجه هستند. این افزایش استرس منجر به ترشح هورمون‌های استرس می‌شود که به نوبه خود باعث افزایش تولید سبوم (روغن) می‌شود. چربی بیش از حد روی پوست سر می‌تواند باعث پوسته‌پوسته شدن سر شود.
- شرایط پوستی: بیماریهای پوستی خاصی وجود دارند که می‌توانند باعث پوسته‌پوسته شدن سر شوند. این می‌تواند شامل درماتیت سبورئیک (نوعی اگزما)، پسوریازیس (یک بیماری خود ایمنی)، اگزما (یک بیماری التهابی)، تینه آ (کچلی ناشی از قارچ) و درماتیت تماسی (بیماری پوستی ناشی از آلرژن‌ها) باشد.
- خشکی: اگر پوست سرتان خیلی چرب یا خیلی خشک باشد، ممکن است دچار پوسته‌پوسته شدن سر شوید. پوست خشک و تحریک شده نیز می‌تواند پوسته‌پوسته شود. در نظر داشته باشید که خود جراحی نیز می‌تواند باعث خشکی موقت و پوسته‌پوسته شدن سر شود.
- ماینوکسیدیل: استفاده از ماینوکسیدیل بعد از کاشت مو نیز می‌تواند باعث پوسته‌پوسته شدن سر شود. به این دلیل که الکل موجود در دارو می‌تواند پوست را خشک و دچار پوسته‌ریزی کند.
- شستشوی نامناسب: اگر طبق دستور پزشک موها را بعد از کاشت نشوئید می‌تواند باعث پوسته‌پوسته شدن و شوره سر شود. علاوه بر این، اگر پوست سر را به درستی نشویید و شوینده در مو باقی بماند، می‌تواند باعث پوسته‌پوسته شدن سر شود.
پیشگیری
توصیه می‌کنیم در ۴ روز اول پس از کاشت مو، به طور مرتب از اسپری مخصوص پوست سر استفاده کنید. این به جلوگیری از تشکیل پوسته‌های سخت کمک می‌کند. یک ماه پس از کاشت مو، می‌توانید برای از بین بردن پوسته‌پوسته‌های سر از شامپوی ضد شوره یک روز در میان به مدت ۱۴ روز استفاده کنید. اگر پوسته‌پوسته شدن سر خیلی جدی باشد، پزشک ممکن است لوسیون کورتیکواستروئیدی تجویز کند. فراموش نکنید که سر خود نباید از هیچ محصول حاوی استروئید استفاده کنید زیرا می‌تواند عوارض جانبی جدی ایجاد کند.
درمان
اولین شستشو بعد از ۴۸ ساعت می‌تواند پوسته‌های اولیه را برطرف کند. استفاده از یک مرطوب کننده یا نرم کننده ۳۰ تا ۴۵ دقیقه قبل از شستشو به نرم شدن پوسته‌ها کمک می‌کند. اگر بعد از ۹ تا ۱۰ روز همچنان پوسته‌ها وجود داشته باشند، می‌توان از بخور برای بهبود آن استفاده کرد.
جابه‌جایی گرافت‌ها
جابه‌جایی گرافت معمولاً در ۳ روز اولیه بعد از کاشت مو اتفاق می‌افتد. در برخی موارد تغییر زاویه و جهت گرافت کاشته شده می‌تواند منجر به از دست رفتن آن شود. بنابراین جابه‌جایی گرافت‌ها یکی از مهم‌ترین عوارض کاشت مو است که می‌تواند موفقیت این فرایند را تغییر دهد.
علت
ضربه مستقیم علت اصلی جابه‌جایی گرافت‌های کاشته شده است. در نظر داشته باشید که گرافت‌ها برای مدت طولانی در خارج از پوست سر زنده نمی‌مانند به همین دلیل پروسه استخراج و جابه‌جایی گرافت هنگام کاشت مو باید در سریع‌ترین زمان ممکن انجام شود. اگر به دلیل آسیب فیزیکی بعد از کاشت مو گرافت‌ها از جای خود خارج شدند سریعا آن‌ها را در محلول لنز، سالین یا سرم نگهداری کنید تا از خشک شدن پیوندها جلوگیری شود و در صورت امکان دوباره توسط پزشک کاشته شوند.
پیشگیری
به منظور پیشگیری از جابه‌جایی گرافت‌ها تا حد امکان به پوست سر چه در نواحی کاشت چه استخراج فشار وارد نکنید. فشار فیزیکی ممکن است هنگام خارش سر، شستشو و یا حرکات غیرارادی هنگام خواب رخ دهد. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم تا چند روز اول بسیار مراقب باشید که هیچ فشاری به گرافت‌ها وارد نشده تا جابه‌جا نشوند.
درمان
اگر گرافت کامل از جای خود خارج شود باید دوباره طی فرایند کاشت مو در جای صحیح قرار گیرد. برای درمان عوارض جابه‌جایی گرافت‌ها بعد از کاشت مو حتما از پزشک خود کمک بگیرید تا موفقیت این درمان به خطر نیفتد.
ریزش مو
افلوویوم یا ریزش ناگهانی موها یک فرآیند طبیعی پس از کاشت مو است. به دلیل شوکی که هنگام جابه‌جایی به فولیکول‌های مو وارد می‌شود آن‌ها طی ۲ الی ۳ هفته بعد از کاشت مو می‌ریزند و پس از ۳ الی ۴ ماه دوباره رشد می‌کنند. این عارضه نادر است و در عرض چند ماه برطرف می‌شود. گاهی اوقات در موارد معدودی ممکن است موهای اطراف نواحی استخراج و کاشت نیز دچار ریزش شوک شوند؛ که در ادامه آن را بیشتر بررسی می‌کنیم:
- افلوویوم ناحیه گیرنده: ریزش موها بعد از کاشت در محل گیرنده، ممکن است ناشی از اختلال عروقی یا تورم باشد. این عارضه معمولاً ۲ تا ۴ هفته پس از کاشت مو ظاهر می‌شود. اکثر موهای ریخته شده پس از ۲ تا ۳ ماه شروع به رشد مجدد می‌کنند.
- افلوویوم ناحیه اهداکننده: ریزش مو ناحیه اهداکننده یکی دیگر از عوارض کاشت مو است که بیشتر در زنان مشاهده می‌شود. معمولاً در عرض ۶ هفته پس از کاشت مو به صورت ریزش موی موقت در امتداد خط زخم در روش FUE ظاهر می‌شود. علت بروز این پیامد ناشی از قطع جریان خون در محل برش است. نگران نباشید، این مشکل به طور خودبه‌خود در عرض ۳ تا ۴ ماه برطرف می‌شود. در نظر داشته باشید که ماینوکسیدیل می‌تواند رشد مجدد مو را تسریع کند.
علت
علت اصلی ریزش یا افلوویوم موها، قطع شدن گردش خون فولیکول‌های مو است. برای اکثر بیماران، افلوویوم جزو عوارض جزئی کاشت مو است و نباید باعث نگرانی شود.
پیشگیری
راه‌های مختلفی برای پیشگیری و به حداقل رساندن ریزش مو پس از کاشت وجود دارد:
- استفاده از دارو (قرص فیناستراید)
- کاشت مو در سن مناسب
- انجام عمل با استفاده از تعداد کافی گرافت
- عدم استفاده از لوازم آرایش مو
درمان
اگرچه نمی‌توان از ریزش مو بعد از کاشت به طور کامل جلوگیری کرد، اما برای به حداقل رساندن میزان ریزش مو پس از کاشت می‌توانید از نکات زیر کنید:
- رعایت بهداشت
- مصرف به موقع داروها
- استفاده از مکمل بیوتین
بی‌حس شدن
بی‌حس شدن برخی از قسمت‌های پوست سر موقت و اجتناب ناپذیر است. نهایتا طی ۳ الی ۱۸ هفته طول می‌کشد تا این عارضه برطرف شود. هنگام از دست رفتن حس طولانی مدت و آزاردهنده باید به پزشک مراجعه شود.
علت
معمولاً در اطراف برش‌های ناحیه اهداکننده یا محل کاشت مو به دلیل آسیب به عصب‌های حسی پوست، فرد درگیر عوارض بی‌حسی می‌شود. بی‌حسی موقت اغلب در محل‌های کاشت یا اهداکننده پوست سر رخ می‌دهد، زیرا کاشت مو به اعصاب نزدیک سطح پوست آسیب می‌رساند. این اعصاب سطحی به شما این امکان را می‌دهد که حس‌های مختلفی مانند دمای سرد یا گرم، فشار و درد را روی پوست خود احساس کنید. بیشتر اوقات، این بی‌حس شدن با گذشت زمان بهبود می‌یابند و بهبود می یابد و پس از چند هفته یا چند ماه حس به سر برمی‌گردد.
پیشگیری
رعایت تمام دستورالعمل‌های مراقبت پس از کاشت مو به بهبود پوست و کاهش عوارض بی‌حس شدن بعد از کاشت مو کمک می‌کند.
درمان
درمان کامل بی‌حس شدن بعد از کاشت مو به بهبودی فرد بستگی دارد. یعنی هر زمان بهبودی کامل شد این بی‌حسی نیز تا حدودی درمان می‌شود. در نظر داشته باشید که زمان بهبودی و التیام برش‌ها بعد از کاشت مو در افراد مختلف متفاوت است.
سکسکه
حدودا ۵ درصد احتمال دارد که بعد از کاشت مو فرد دچار سکسکه شود و معمولاً طی چند ساعت تا چند روز برطرف می‌شود. علت بروز این عارضه کاملا ناشناخته است اما باید بدانید که این مشکل از عوارض خطرناک یا دائمی کاشت مو نیست.
عوارض نادر بعد از کاشت مو
احتمال بروز برخی عوارض بعد از کاشت مو بسیار نادر است. اما باز هم مهم است که قبل از انجام این کار از آن‌ها مطلع باشید تا در صورت بروز سریعا به پزشک خود مراجعه کنید. عوارض نادر کاشت مو عبارتند از:
اسکار کلوئیدی
اسکار کلوئید یک اسکار غیر طبیعی است که سطح زیادتری از محل‌های برش را در بر می‌گیرد. هنگام بروز این عارضه ناحیه‌ای از پوست سر به صورت برجسته رشد می‌کند و موجب ظاهر نامطلوب می‌شود. البته در نظر داشته باشید که این زخم فقط در افرادی که از قبل مستعد ابتلا به این مشکل هستند رخ می‌دهد و اگر سابقه جراحی داشته‌اید و به این مشکل برنخوردید، بعد از کاشت مو نیز دچار آن نخواهید شد.
فیستول شریانی وریدی
این عارضه از عوارض بسیار نادر کاشت مو با پانچ است. هنگام بروز این عارضه یک توده زیر پوستی ضربان‌دار، ملتهب و دردناک ظاهر می‌شود. برای ارزیابی کامل آن باید آنژیوگرافی انجام شود. فیستول شریانی وریدی معمولاً طی ۶ ماه خودبه‌خود برطرف می‌شود، اما اگر جراح نگران پارگی عروق یا ظاهر زیبایی باشد، می‌تواند به صورت سرپایی رگ‌های سطحی را ببندد.
عفونت
ایجاد عفونت پس از کاشت مو در یک کلینیک معتبر به دلیل استانداردهای بالای موجود بسیار نادر است. کاشت مو نیازمند به برش و بخیه است به همین دلیل احتمال بروز عفونت وجود دارد. به منظور پیشگیری از این مشکل به فرد آنتی‌بیوتیک‌هایی تجویز می‌شود که باید طبق دستور پزشک مصرف شوند. اگر قرمزی، حساسیت یا درد موضعی زیادی دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.
ظاهر سنگفرشی
سنگفرش شدن ظاهر پوست زمانی اتفاق می‌افتد که واحدهای فولیکولی در سوراخ یا شکاف‌هایی که خیلی کوچک هستند یا در عمق نامناسب کاشته میشوند. این عارضه موجب می‌شود اطراف فولیکول مو اسکار دایره‌ای ضخیمی ایجاد شود که ظاهر زیبایی ندارد. به همین دلیل مراجعه به یک پزشک حاذق که تجربه بالایی در کاشت مو دارد احتمال بروز این عارضه را کاهش خواهد داد.
کیست
هنگامی که تعداد زیادی گرافت کاشته شوند، ممکن است یک یا چند کیست ایجاد شود. معمولاً پس از چند هفته این کیست‌ها خودبه‌خود ناپدید میشوند. اکثر کیست‌های ناشی از کاشت مو بیش از ۲ یا ۳ میلی‌متر قطر ندارند و از نظر اندازه شبیه به جوش‌های کوچک هستند.
تغییر رنگدانه
ممکن است پس از کاشت مو تغییراتی در رنگدانه‌های پوست ظاهر شود. ناحیه کاشته شده نباید حداقل تا ۱ ماه پس از کاشت مو در معرض نور خورشید قرار گیرد؛ به همین دلیل توصیه می‌شود هنگام خروج از منزل مردان از کلاه یا خانم‌ها از روسری یا شال استفاده نمایند.
نکروز
مردن بافت یا نکروز ناحیه گیرنده یک عارضه نادر اما خطرناک است. این عارضه زمانی ایجاد می‌شود که تعداد گرافت‌های گیرنده خیلی زیاد باشد و هنگام شکافتن پوست ناحیه گیرنده عروق زدایی رخ دهد. نکروز منجر به ایجاد زخم‌های بزرگ شده و زیبایی ظاهر را دچار مشکل می‌کند. عوامل مستعد کننده نکروز پوست عبارتند از:
- بیمار: سیگار کشیدن، آسیب پوستی آتروفیک، ابتلا به دیابت، وجود اسکار در محل گیرنده یا سابقه جراحی پوست سر.
- پزشک: پانسمان نادرست، باز کردن بیش از حد ناحیه کاشت، استفاده از محلول‌های بی‌حس کننده یا متورم کننده با غلظت بالای اپی نفرین، و برش عمیق ناحیه کاشت.
نازک شدن موهای موجود
نازک شدن موهای موجود بعد از کاشت مو از عوارض نادر این فرایند است. این عارضه موقتی است و موها معمولا در عرض چند ماه به حالت عادی باز می‌گردند.
از دست رفتن گرافت‌های کاشته شده
برخی از گرافت‌های کاشته شده ممکن است به طور تصادفی از جای خود جدا شده و بیفتند. این عارضه تاثیر قابل توجهی بر نتیجه کلی کاشت مو نخواهد داشت اما در برخی موارد ممکن است با تغییر خط رویش مو، ظاهر نامطلوبی ایجاد کند.
سایر عوارض کمتر شایع پس از کاشت مو عبارتند از:
- واکنش گرانولوماتوز (حمله سیستم ایمنی به بافت سالم)
- گرانولوم پیوژنیک (توموری از عروق خونی)
- کیست اپیدرموئید (کیست ناشی از تجمع کراتین زیر پوست)
- فوران واریسی شکل کاپوزی (نوعی اگزما)
عوارض کاشت مو تا چه مدت باقی خواهند ماند؟
مدت زمان باقی ماندن عوارض مختلف بعد از کاشت مو متفاوت است؛ برخی عوارض ممکن است طولانی‌مدت باشند و برخی دیگر در زمان کوتاهی برطرف شوند. با پیشرفت علم پزشکی و تکنیک‌های جدید، تمامی عوارض جانبی کاشت مو قابل درمان هستند.
عوارض جانبی کوتاه مدت
مشکلاتی مانند قرمزی پوست سر، از دست دادن حس، عفونت جزئی، پوسته‌پوسته شدن می‌توانند شامل عوارض جانبی کوتاه مدت باشند. مشکل کیست درموئید ناشی از باز کردن بیش از حد کانال‌ها و کاشت عمیق فولیکول‌های مو نیز از دیگر مشکلاتی است که در مدت زمان کوتاهی قابل درمان هستند.
عوارض جانبی طولانی مدت
ریزش موی محیطی می‌تواند در نتیجه آسیب به فولیکول‌های مو در نواحی کاشت یا استخراج، رخ دهد. علاوه‌براین، موهایی که در جهت اشتباه به دلیل کاشت نادرست رشد می‌کنند نیز می‌توانند جزو عوارض طولانی مدت کاشت مو در نظر گرفته شوند.
سوالات متداول
آیا عوارض کاشت مو باعث بیماریهای سختی مانند آسیب مغزی یا سرطان میشوند؟
خیر، کاشت مو نمیتواند موجب بروز آسیب مغزی یا سرطان شود، زیرا نواحی متاثر از جراحی خیلی عمقی نیستند.
برای بهبود عوارض کاشت مو چه باید کرد؟
بهترین راه برای به حداقل رساندن عوارض جانبی بعد از کاشت مو، انتخاب پزشک مناسب و یک کلینیک معتبر است. اگر پزشک حاذق باشد و دستورات او به دقت رعایت شوند، خطر بروز عوارض تا حد زیادی کاهش یافته و درصد موفقیت کاشت مو افزایش می‌یابد.
آیا عوارض کاشت مو در زنان با مردان متفاوت است؟
خیر، عوارض جانبی که مردان و زنان پس از کاشت مو تجربه خواهند کرد، تفاوت چندانی با هم ندارند.
آیا تکنیک کاشت مو بر عوارض و شدت آن‌ها تاثیر می‌گذارد؟
کاشت فولیکول‌ها که یک روش بیشتر ندارد، تفاوت تکنیک‌ها تنها برای استخراج گرافت‌های مو است و احتمال بروز برخی عوارض مانند احتمال بروز اسکار کلوئیدی در کاشت مو نواری یا FUT بیشتر است.
آیا سیگار کشیدن در بروز و شدت عوارض کاشت مو نقش دارد؟
بله، سیگار نه تنها برای سلامتی خطرناک است، بلکه بر چرخه رشد فولیکولی و رنگدانه مو تأثیر می‌گذارد. قرار گرفتن در معرض دود تنباکو ممکن است موجب عفونت یا ریزش گرافت‌ها بعد از کاشت مو شود.
آیا ممکن است بعد از کاشت مو فرد دچار خالی شدن بانک مو شود؟
بله، اگر تکنیک کاشت مو به درستی انتخاب و اجرا نشود ممکن است بعد از کاشت فرد با عوارضی مانند خالی شدن بانک مو درگیر شود. این عارضه بسیار نادر است و معمولا می‌توان با انتخاب یک پزشک حاذق از بروز آن پیشگیری کرد.
آیا ممکن است موها بعد از کاشت رشد نکنند؟
موهای طبیعی که کاشته میشوند در آینده رشد می‌کنند. تنها ممکن است سرعت رشد موهای کاشته شده با سایر موهای سر یکسان نباشد. زیرا ممکن است مثلا از نواحی شرمگاهی یا سینه برای استخراج گرافت‌های اهداکننده استفاده شود که سرعت و میزان رشد آن‌ها با موهای سر متفاوت است.
آیا ممکن است مرگ در اثر کاشت مو رخ دهد؟
خوشبختانه، گزارش‌های مرگ‌ومیر در اثر کاشت مو بسیار نادر است و به احتمال زیاد به دلیل یک بیماری زمینه‌ای رخ می‌دهد (منبع).
